Türkiyenin en iyi sofralık zeytinlerinin yetiştiği
bölgede büyüdüm. Yani Zeytin ve zeytin yağının tüm aşamaları içinde bulundum.
Bundan dolayı Kendimi zeytin e yakın hissederim… İlk zeytin ağacına dokunduğumu
yada zeytini ilk olarak dalından koparttığım yaşlarımı hatırlamıyorum. Ancak
dalından koparıp, ağzıma attığım zeytinin ne kadar acı olduğunu hiç
unutamıyorum.
ABD ye
yerleşmem bu zeytin sevgimi yok edemedi. Türkiyeden ilk önce kendim, daha
sonrada müşterilerim için zeytin ithal etmemi sağladı. Sofralık zeytinin yanı
sıra en iyi zeytin yağının nasıl üretidiğini bilmem ve müşterilerime de bu yağı
getirmiş olmam ürünümüzü kısa sürede aranılan bir ürün yaptı.
Bursanın
Orhangazi ilçesi civarıda Gemlik zeytini denilen sofralık zeytinler üretilir. Çok az
da olsa yeşil zeytinimiz de vardır ama asıl üretim siyah zeytindedir. Zeytin
sofralık tüketiminin yanı sıra yağ üretiminde de kullanılır ama Gemlik zeytini
diğer zeytinlere göre daha pahalı olduğu için bizim bölgemizin zeytin yağı
ekonomik değildir. Bursa bölgesi dışında Türkiye genelinde Gemlik zeytininden
üretilmiş zeytin yağını nerede ise hiç bulamazsınız.
Zeytinin tadını ve yağının faydalarını bilmeyen yoktur
herhalde. Ne varki bizim köylümüz dışında pek az kişi zeytin ağacı yaprağından
yapılan çayın vücuttaki insülin dengesini düzenlediği için şeker hastalığına iyi
geldiğini, düzenli içildiği takdirde zayıflamaya yardımcı olduğunu ve vücuttaki
yağları yaktığını bilir. Ağacından meyvesine kadar
herşeyi ile sağlığımıza faydalı bir mücizedir Zeytin.
Ve hatta Allah,
Kuran ı Kerim’in 95. Suresi olan Tin Suresinde Zeytin üzerine yemin eder.
Zeytin ağacına
ilişkin en eski veri Ege Denizi’ndeki Santorini Adası’nda bulunan 39000 yıllık
fosildir. Uzun ömürlü olan zeytin ağacı “Ölmez Ağaç” ismiyle de anılır,
Ortalama ömrü 400-500 yıl olan zeytin ağacının yurdumuzda ki ömrü 1000 yıl a
kadar çıkıyor. Artun Ünsal’ın dediğine göre Hatay'ın Dörtyol İlçesi payas
Beldesinde Sokullu Mehmet Paşa Külliyesinde bulunan bir zeytin ağacı 1300
yaşında. 4 metre kare kalınlığında gövdesi olan bu ağaç yılda 300 kilo ürün
veriyormuş. “zeytin dalı” ise barış ı sembol eder. Yine Zeytin yağı üretimine
ilişkin en eski bulgu ise Akdeniz’deki Girit adasında MÖ 4500 yılındadır.
Zeytinin soframıza gelmesi ilk olarak
dalından kopartılması ile başlar.
Hasat
En
uygun hasat zamanı, zeytinin değerlendirme amacına göre değişir. Buna göre
hasat zamanı 2 ye ayrılır.
1-Sofralık Hasat Zamanı
A-Yeşil sofralık zamanı Eylül-Ekim
B-Rengi dönük(pembe) sofralık zamanı
Ekim-Kasım
C-Siyah sofralık zamanı Kasım-Aralık
2-Yağlık
Hasat Zamanı Kasım- Aralık
Hasat döneminde zeytinler, ağaca zarar
vermeden, sürgünleri kırmadan elle toplanır. Yere serilen örtülere dökülen
zeytinler köylüler tarafından toplanır.
Sofralık Zeytin
Sofralık zeytin Türkiyede çoğunlukla Salamura ve Sele metodu ile yapılır.
Zeytinyağı
Zeytin
sıkım fabrikalarına getirilen zeytinler burada tiplerine ve geldikleri yöreye
göre ayrılırlar.
Zeytin, tane halinden yağ haline gelene
kadar havayla mümkün olan en az seviyede temas etmeli ve minimum oksidasyona
uğramalı.
Zeytinler ilk olarak yabancı maddelerden temizlenir.
Sonrasında ise kırma makinası ile parçalanırlar. Hamur haline gelen zeytinlere
su eklenerek posa - Şıra ayrıştırılımı yapılır. Yine bu işlem tekrar edilerek
daha sonrada Şıra - Yağ ayrıştırılımı yapılır. Son olarak da yağ filitreden
geçirilip tortularından ayrılır.
Filtre
edilmese bile yağ aslında tüketime hazırdır. ABD de marketlerin zeytin yağları
bölümündeki raflarda gördüğümüz filitre edilmemiş yağlar malesef Türkiye deki
marketlerin raflarında hala yerlerini alamadı.
Zetin yağı, asit değerine göre değer kazanır ve tabiki
tadı da farklıdır. Sızma zeytin yağı asidi maksimum 0,8. Natürel Birinci zeytin
yağı asidi 0,8 – 2 arasında. Asit oranı 2’nin üstünde olan yağlar tekrar rafine
edilerek asitliği düşürülür, Riviera zeytinyağı yapılır.
Bu
haftakı zeytin konumuzu çok basit ve çok lezzetli bir salata tarifi ile
sonlandıralım:
YEŞİL ZEYTİN SALATASI Malzemeler
125 gr tatlı kırmızı biber dolmalık yeşil zeytin
125 gr çekirdeksiz yeşil zeytin
5 dal taze soğan
2 diş sarımsak
½ domates
1 çay bardağı zeytinyağı
½ demet maydanoz
1 çay kaşığı pul biber
1 çay kaşığı sumak
1 çay kaşığı kimyon
Yapılışı
Çukur bir kaba zeytinler alınır, ince kıyılmış maydanoz, taze soğanlar ve küp doğranmış domates üzerine ilave edilir. Ayrı bir kapta zeytinyağı, sumak, kimyon, pul biber karıştırılır ve zeytinlere ilave edilir. En son sarımsak ilave edilerek tüm malzeme iyice harmanlanır. Servis edilir.
http://yazarlar.gazeteny.com/2014/01/24/zeytin/
Çukur bir kaba zeytinler alınır, ince kıyılmış maydanoz, taze soğanlar ve küp doğranmış domates üzerine ilave edilir. Ayrı bir kapta zeytinyağı, sumak, kimyon, pul biber karıştırılır ve zeytinlere ilave edilir. En son sarımsak ilave edilerek tüm malzeme iyice harmanlanır. Servis edilir.
http://yazarlar.gazeteny.com/2014/01/24/zeytin/